Một buổi chiều đang ngồi lướt điện thoại trong quán cà phê, mình vô tình nghe được câu chuyện của hai người lạ ở bàn bên:
- Tại sao trẻ con tè dầm thì ai cũng thấy dễ thương, còn người già tè dầm thì bị xem là phiền phức?
Người kia cười nhẹ:
- Vì người già… không còn mẹ nữa.
Chỉ một câu. Mà tim như bị ai nhéo một cái nhẹ tênh mà đau điếng.
Bạn thử nghĩ xem. Khi em bé tè dầm, người ta vội vã thay đồ, lau khô, rồi dỗ dành bằng một cái hôn chụt lên trán. Còn khi người già lỡ tè ra giường, ta thở dài. Nhíu mày. Nhăn mặt. Cằn nhằn.
Vì sao?
Vì người già không còn mẹ.
Có một sự thật khó nghe: chúng ta đối xử với người già như thể họ là một gánh nặng. Nhưng lại quên rằng, họ từng là người gánh cả thế giới này trên vai cho ta.
Khi còn nhỏ, ta té ngã, có người đỡ. Ta bệnh, có người thức đêm canh chừng từng tiếng thở. Ta muốn ăn kem lúc nửa đêm, cũng có người xỏ dép lạch bạch đi mua.
Còn giờ đây, khi mẹ ta bước đi chậm rãi hơn, nói chậm hơn, nhớ trước quên sau… ta bắt đầu mất kiên nhẫn.
- Mẹ nói hoài cái chuyện hồi xưa rồi!
- Trời ơi, làm có mỗi chuyện mà cũng không xong!
Bạn có nghe quen không?
Chúng ta hay nói: “Già như con nít.” Nhưng sự khác biệt là, con nít thì được mong chờ lớn lên. Còn người già… chỉ mong không làm phiền con cháu.
Một người bạn của mình kể:
“Bữa ba tao đi vệ sinh xong quên xả nước. Tao vừa bước vô nhà vệ sinh, bực quá quát lên: ‘Sao ba kỳ vậy? Đi xong không dội nước là sao?’
Ba tao im lặng không nói gì, chỉ đứng nhìn chằm chằm xuống đất. Lúc tao quay đi, tao thấy tay ba tao đang run. Mình không hề biết rằng hôm đó, ba tao vừa mới được chẩn đoán Parkinson.”
Đó là lúc bạn mình bật khóc. Vì đã quên mất, người cha từng khỏe mạnh, giờ đây đang chống chọi từng chút một với tuổi già. Và cái quên, cái run, cái vụng về… không phải vì họ “lười”, mà vì cơ thể không còn nghe lời nữa.
Chúng ta thường nghĩ: người già nên biết điều. Nên gọn gàng. Nên ít nói. Nên “tự lo được thân”. Nhưng ta quên mất, họ đã từng sống cả đời vì người khác.
Ngày họ trẻ, họ lo cơm nước, lo tiền nhà, lo học phí cho ta. Họ ăn phần thừa, mặc đồ cũ, đi dép sứt gót, chỉ để ta được đẹp, được ấm, được đủ đầy.
Giờ họ già, đôi khi chỉ muốn được hỏi: “Mẹ ơi, mẹ ăn cơm chưa? Ba ơi, ba ngủ có ngon không?”
Nhưng những câu đó, hình như ta lại dành cho người yêu. Hoặc… quên luôn không nói.
Một lần khác, mình về quê. Thấy má đang lúi húi chùi cái nồi đen xì, mình mới nói:
- Má đưa con rửa cho.
Bà cười, mắt rưng rưng:
- Má tưởng mấy đứa quên má rồi chớ…
Chỉ một câu. Mà mình lặng người.
Thật ra, người già không cần ta phải báo hiếu rầm rộ. Chỉ cần sự tử tế nhỏ nhất mỗi ngày. Một ánh mắt không xét nét. Một cái ôm không vội vã. Một sự kiên nhẫn không cáu gắt.
Vì khi ta còn bé, họ đã từng làm điều đó cho ta. Ngàn lần hơn thế.
Cho nên, nếu một ngày cha mẹ bạn vụng về, lẩm cẩm, hay thậm chí… tè dầm, xin đừng thở dài.
Hãy nhớ lại: ai là người đã thay tã cho bạn không biết bao nhiêu lần mà chưa từng phàn nàn?
Người già… cũng từng là đứa trẻ có mẹ. Nhưng bây giờ, họ chỉ còn lại chúng ta.
Thương một người già, không phải để trả ơn. Mà là để giữ lại một phần đẹp đẽ nhất của chính mình.
Vì lòng hiếu thảo không đo bằng tiền. Mà bằng những lần ta nắm lấy một bàn tay đã nhăn nheo, và không buông.